«هواللطیف»
🔸 تاثیر لایه‌های رفتاری بر مدیریت کارکنان در زمان شیوع و همه‌گیری کرونا
مدیریت یعنی بکار گرفتن هماهنگ علم و هنر در راستای رسیدن به هدف. مدیران به عنوان رهبران سازمان‌های تحت نظارت خود برای دستیابی به اهداف سازمان باید بتوانند ارتباط مناسب با کارکنان خود فراهم کنند که این امر نیازمند آگاهی از خصوصیات ذاتی کارکنان می‌باشد.
تکنیک جهانی DISC به عنوان یکی از مدل‌های شناخته شده رفتارشناسی در حوزه مدیریت می‌باشد که برای اولین بار در سال 1928 میلادی توسط ویلیام مارستون معرفی شد. در این مدل 4 سبک رفتاری غالب معرفی می‌شود که در همه افراد با شدت و ضعف‌های متفاوت بروز می‌کند.
به عبارت دیگر با الگوی رفتارشناسی D.I.S.C می‌توان دریافت که افراد چه طرز فکر و تمایلات ذهنی دارند تا بتوان با سبک رفتاری مختص به خودشان با آن‌ها ارتباط مناسب برقرار کرد. از طرف دیگر خصوصیات رفتاری متفاوت افراد در یک محیط سازمانی بر نحوه عملکرد آن‌ها مؤثر می‌باشد و آشنایی با این خصوصیات می‌تواند در حفظ آرامش و تعامل پویای کارکنان با اهداف سازمان کمک کننده باشد.
وقوع پاندمی کرونا در چند ماه اخیر در کشور با تشویش و نگرانی کارکنان در محیط‌های کاری همراه بوده است که بعضاً می‌تواند کاهش بهره‌وری را در برخی فعالیت‌ها به دنبال داشته باشد. این در حالی است که آگاهی مدیران از خصوصیات فردی کارکنان و ایجاد تطابق با آن‌ها تا حدود زیادی می‌تواند به ایجاد آرامش و رضایتمندی در فضای شغلی افراد کمک کند.
✔ 4 سبک رفتاری در الگوی DISC عبارتند از:
- تسلط گرا (D): شکل دهی محیط با غلبه بر رقبا به منظور رسیدن به نتایج دلخواه
- تاثیرگذار (I): تاکید برشکل دهی محیط با تاثیرگذاشتن روی دیگران و متقاعد کردن آن‌ها
- باثبات (S): همکاری با دیگران به منظور انجام مسئولیت
- وظیفه‌گرا (C): تکیه بر وجدان و وظیفه‌شناسی به منظور تضمین کیفیت و دقت در کار
🔴 افراد تسلط گرا: افراد برون‌گرا و جسوری هستند که از اعتماد به نفس و نفوذ بسیار بالایی برخوردارند. این افراد پرانرژی هستند و پشتکار و انگیزه بالایی دارند. افرادی با این تیپ رفتاری در مواجهه با مشکلاتی نظیر بیماری کرونا، به راحتی دچار نگرانی نمی‌شوند. زیرا انرژی و تمرکز خود را به طور ویژه صرف مقابله با مشکل می‌کنند. اعتماد به نفس بالا در این افراد منجر به کاهش سطح استرس می‌شود و آن‌ها را در مقابله با بیماری کرونا قوی‌تر می‌سازد. از این رو مدیران یک مجموعه می‌توانند از این افراد برای برنامه‌ریزی دقیق در جهت مقابله با ترس و اضطراب کمک بگیرند و آن‌ها را برای فعالیت‌های گروهی در ایام شیوع اپیدمی‌هایی نظیر بیماری کرونا پیشنهاد بدهند.
🟡 افراد تأثیرگذار: این گروه از افراد با دو شاخص برون‌گرایی و مردم محوری شناخته می‌شوند. خوش‌بینی و اجتماعی بودن از ویژگی‌های بارز این گروه از افراد است که بر اساس آن می‌توانند بخوبی بر دیگران تاثیر بگذارند و با آن‌ها تعامل برقرار کنند. این گروه از افراد در مواجهه با ویروس کرونا، به راحتی می‌توانند به خود و دیگران انگیزه زندگی دهند و با خوش‌بینی از کنار آن بگذرند. مثبت نگری بیش از اندازه این گروه ممکن است موجب تصور رویین‌تنی از خود در مقابل ابتلا به بیماری و سرسری گرفتن پروتکل‌های اعلامی از سوی مراجع بهداشتی شود و از این رو باید مرتباً رعایت اصول بهداشتی به آن‌ها گوشزد شود.
مدیران یک سازمان می‌توانند با شناسایی این افراد، از آن‌ها برای تولید محتوای الهام بخش به منظور کنترل سطح اضطراب و استرس سایر کارمندان بهره بگیرند و با استفاده از روحیه انرژی بخش این افراد میزان بار روانی موجود در محیط کار را کاهش دهند. زیرا این افراد می‌توانند با ایجاد چالش‌های طنزگونه از وقایع به عنوان بمب انرژی و ستاد روحیه دهی در محیط کار استفاده کنند.
🟢 افراد باثبات: این افراد درون‌گرا، حمایت‌گر، صبور و مهربان هستند و تمایل دارند اوضاع را ثابت و منظم نگه دارند. این تیپ شخصیتی کسانی هستند که در صورت نیاز به کمک و همراهی، به یاری می‌شتابند. این افراد به صورت ذاتی مهربانند و برای جلب توجّه دیگران فعالیت نمی‌کنند. امّا در عین حال متواضع و فروتن بوده و ترجیح می‌دهند فرصت برتر بودن را به دیگران بدهند.
مدیران می‌توانند از خصوصیات این افراد برای حمایت از سایر کارکنان بیمار یا در معرض آسیب کمک بگیرند. در محیط‌های درمانی این گروه از افراد به بهترین پزشکان و پرستارانی تبدیل می‌شوند که در ایام شیوع کرونا بدون ادعا در حال خدمت رسانی هستند. وجود این افراد می‌تواند یک سازمان را در چنین شرایطی به محیطی پویا برای انجام خدمات تبدیل کند که بدون احساس خستگی تمام تلاش خود را برای نجات جان انسان‌ها به کار بگیرند. البته مدیران باید توجّه داشته باشند که حس از جان گذشتگی این افراد مانع از مراقبت از سطح سلامتی خودشان نشود.
🔵وظیفه‌گرا: این گروه از افراد محتاط و با وجدان هستند و به دلیل بهره‌گیری از هوشیاری کافی، کارهای محوله را به دقت انجام می‌دهند. از دیگر ویژگی‌های شاخص این افراد، کنجکاوی و تلاش برای راستی آزمایی اطلاعات است.
وجود افراد با لایه شخصیتی وظیفه‌گرایی به مدیران کمک می‌کند تا به اطلاعات به روز و دقیق در خصوص پروتکل‌های بهداشتی مقابله با کرونا در محیط کار خود و حفظ سلامت پرسنل، دسترسی پیدا کنند. این افراد همچنین می‌توانند به خوبی نتایج آمار را تجزیه و تحلیل کنند و در خصوص اقدامات قانونی لازم مشاوره‌های مبتنی بر مستندات ارائه دهند. از طرف دیگر افراد با لایه شخصیتی اثرگذار در طول زمان میزبانی از این ویروس ناخوشایند با تذکرات مکرر افراد این گروه مبنی بر رعایت کامل بهداشت روبرو می‌شوند و مدیران باید به این موضوع در محیط کار خود توجّه داشته باشند تا با اقدامات مناسب از بروز دلخوری در محیط کار خود اجتناب کنند.
نویسنده: سید ابراهیم هاشم‌ورزی، مدرس دوره های توسعه مهارت های ارتباطی
منابع و مآخذ:
- کتاب مدل جهانی دیسک. تالیف علیرضا تفرشی. محمدباقر مرادی
- کتاب ارتباطات پویا با مدل جهانی دیسک. نوشته جی. سباستین ترجمه غلامعلی پور
دکترکد