تا بحال برایتان پیش آمده که از درآمد و عملکرد خود ناراضی بوده و به دنبال راه کار بگردید؟ یا خود را با همکاری که سابقه و تجربه اش همانند شماست مقایسه و می اندیشید که چرا درآمد من پایین تر از همکارم است و چرا او بیشتر از من رشد کرده است و سؤالاتی از این دست. اغلب افراد در این گونه مواقع به سرزنش کردن خود می پردازند و یا به فردی که موفقیت های بیشتری دارد حسادت ورزیده و لیبل  می زنند. مطمئن هستم که شما تلاش های زیادی برای پاسخ به این دغدغه ذهنی خود داشته اید؛  نمونه ها و مثال های زیادی را در ذهن خود بررسی می کنید و به دنبال پاسخ هستید. ممکن است در ذهن خود مرور کنید چرا هم کلاسی من که در دوران دبیرستان نمرات خیلی خوبی داشت الان شرایط مالی و جایگاه شغلی خوبی ندارد ولی یکی دیگر از هم کلاسی ها که معدل متوسط یا پایین داشت الآن از نظر درآمد وجایگاه سرآمد است. 

اگر تحصیلات دانشگاهی دارید، ممکن است این سؤال به گونه ه­ای دیگر ذهنتان را به چالش بکشد؛ که چرا علی­رغم اینکه نمرات بالایی در دانشگاه داشتم اکنون از نظر درآمد و موقعیت شغلی جایگاه خوبی ندارم و برخی از هم دوره­های من که خیلی درس­خوان نبوده­ اند و معدل متوسط یا حتی پایینی داشتند الآن از نظر جایگاه شغلی و درآمد شرایط بهتری دارند؛ مشکل چیست؟ 

موضوعاتی از این دست ممکن است ذهن شما را سال­ها به خود مشغول کند و پاسخ شفاف و روشنی برای هیچ یک از آنها نداشته باشید. این موضوع برای بسیاری از پژوهشگران و صاحبنظران دردنیا از جمله دنیل گلدمن، آنتونیو داماسیو و بسیاری از پژوهشگران دیگر جالب بوده است. چالش اصلی این است که آیا ضریب هوشی تعیین کننده موفقیت است یا خیر؟ در ابتدای دهه 60 میلادی نظریه های ضریب هوشی غالب بود و تصور بر این بود که هر فردی ضریب هوشی بالایی دارد در زندگی و متعاقب آن در کسب و کار موفق است؛ ولیکن مطالعات زیادی انجام شد که نشان می دهد، ضریب هوشی کمتر از 20 درصد از موفقیت شما را تبیین می کند.

 طبق مطالعات دانشگاه هاروارد و برخی از پژوهش­های میدانی دیگری که طی چندین دهه انجام شده است، به نتایج بسیار جالب و تأمل برانگیزی رسیده­اند؛ در این بررسی ها، افرادی که از نظر ضریب هوشی بالا بودند مورد مطالعه قرار گرفتند و نتیجه نشان دهنده آن است که این افراد چه از نظر درآمد و چه از نظر جایگاه شغلی موقعیت ممتازی در جامعه ندارند. تحقیق دیگر در یکی از ایالت­های آمریکا، افراد با ضریب هوشی بالا که حدود 10 سال بیکار بوده اند و همچنین افراد با ضریب هوشی نسبتاً پایین را که 10 سال بیکار بوده اند را بررسی کرده و مشخص شد که تفاوت معناداری بین این دو دسته وجود نداشته است؛ تا اینجای کار برای شما هم نتایج این تحقیقات جالب شده است. 

پس اگر ضریب هوشی یا IQ حدود 20 درصد از موفقیت ما را تعیین می­کند، می­بایست به دنبال عامل دیگری برای موفقیت بگردیم؛ آن عامل یا هوش چیست؟ پاسخ صحیح ما را به سمت هوش هیجانی رهنمون می کند. سوأل بسیارجالبی که ممکن است برایتان پیش بیاید این است که؛ مگر احساسات و هیجانات انسان هوش هستند و یا قابلیت هوشمند شدن دارند؟ جالبه بدانید بخشی از مغز که احساسات و هیجانات ما در بخش بادامی شکل لیمبیک و متعلقات آن مدیریت می کند ضامن بسیاری از موفقیت ها و شکست های ماست؛ چرا که ارزش­گذاری،  تصمیم­گیری و زمانبندی در عقل هیجانی صورت می گیرد نه در عقل منطقی. افرادی که در اثر یک جراحی یا حادثه ارتباط این بخش را با بخش منطقی مغز را از دست داده اند دچار مشکل زمانبندی، ارزش گذاری و تصمیم گیری و موارد بیشتری شده اند که از اوج موفقیت به دره ناکارآمدی سقوط کرده اند. بله درست متوجه شدید انسان آنطور که ما فکر می کنیم منطقی نیست؛ هوش هیجانی و هوش منطقی بایستی همکاری مناسبی با یکدیگر برقرار کنند تا ما بتوانیم عملکرد و کارآمدی خوبی داشته باشیم. پس میتوان اینگونه هم عنوان کرد که: 

هوش هیجانی پیش بینی کننده نوین موفقیت افراد است.

هوش هیجانی با حوز‌‌‌‌‌ه­‌های عملکرد، خلاقیت و نوآوری، ارتباطات، تصمیم گیری و درآمد ارتباط مستقیم و یا غیر مستقیم دارد.  پس طبیعی است که زمانیکه ما هوش هیجانی و درآمد افراد را بررسی می­کنیم می­توانیم انتظار داشته باشیم، در شرایط یکسان افرادی که هوش هیجانی بالاتری دارند درآمد بهتری داشته باشند.  بنظر شما فردی که هوش هیجانی 285دارد و فردی که هوش هیجانی 380 دارد در شرایط یکسان کدام شرایط مالی و عملکردی بهتری دارند.

بیایید راحت تر و ساده تر با هم صحبت کنیم؛ شما قدرت انتخاب دارید تا از دو سوپر مارکتی که فروشنده یکی از آنها شاد و خوش برخورد است و فروشنده یکی دیگر بد بین و با ارتباطات ضعیف است خرید کنید؛ شما از کدام یک خرید می کنید؟ بله، پاسخ روشن و شفاف است. از سوپرمارکتی که فروشنده شاد و دارای ارتباطات خوب است. پس می توان پیش بینی کرد که فروشنده شاد درآمد و موقعیت بهتری داشته باشدو فروشنده با ارتباطات ضعیف و دید منفی، رفته رفته افول کند و درآمد و جایگاه خود را در بازار از دست بدهد. افرادی که هوش هیجانی بالاتری دارند افرادی خوش بین، واقع گرا، خلاق و با ارتباطات مثبت و سازنده هستند که در حل مشکلات بسیار قوی هستند و می توانند به خوبی احساسات و هیجانات خود را مدیریت کنند، افراد با هوش هیجانی بالا قاطع هستند و در مواقع لزوم می توانند اعلام نظر کنند، همچنین افراد با هوش هیجانی بالا خودشکوفایی بالایی دارند و احساس می کنند که فردی مفید و کارآمد هستند و فراتر از آن، مسئولیت پذیری اجتماعی بالایی دارند. 

پس تا به حال درست متوجه شدید که هوش هیجانی در عملکرد و موفقیت شما چه تأثیر بسزایی دارد. برای موفقیت در حوزه های مالی اگر تصمیم گیری نادرست و هیجانی داشته باشید زیان زیادی خواهید داشت. ممکن است علاقه مند به فعالیت در بورس یا بازارهای سرمایه، طلا، سکه، ارز یا مسکن داشته باشید اگر در موقعیت های تصمیم گیری نتوانید احساسات و هیجانات خود را مدیریت کنید شما بازنده این جریان هستید و افراد صبوری که می توانند احساسات و هیجانات خود را مدیریت کنند برنده این جریان هستند.    

 این موضوعات الزاماً به دانش مالی و سرمایه گذاری مربوط نمی شود، بلکه به هوش هیجانی شما مرتبط می شود. مثلاً فرض کنید که واقع گرایی شما در هوش هیجانی پایین است این موضوع در قیمت گذاری و تحلیل های شما چه تأثیری دارد بدون شک تأثیرش مثبت نیست و پیش بینی های شما را با خطا مواجه می کند. بله، به جرأت می توان گفت که رسیدن به موفقیت در گرو داشتن هوش هیجانی است و برای همین افراد، خانواده های و سازمان ها در این حوزه سرمایه گذاری وسیعی کرده اند و بسیاری از شرکت های بزرگ دنیا همچون گوگل، آمازون و بانک های بزرگ دنیا مشاور هوش هیجانی دارند. فراتر از تمامی این مطالب، این روزها بحث کوچینگ بسیار پر رنگ شده است؛

 "کوچینگ مهارتی جهت افزایش عملکرد شما از طریق آگاهی و تحریک خلاقانه افکاراست"

در فرآیند کوچینگ بحث هوش هیجانی از اهمیت بسزایی برخوردار است، بهمین منظور است که یکی از پیشروان صنعت کوچینگ در دنیا، جان ویتمور در سال 2017 در کتاب "کوچینگ برای عملکرد" به بحث هوش هیجانی در کوچینگ بشکل ویژه­ای پرداخته است. همچنین هوش هیجانی در سال 2020 بعنوان یکی از 10 مهارت برتر در دنیا معرفی شده است.

 خبر خوب برای همه علاقه مندان به پیشرفت­های کاری و زندگی امکان افزایش هوش هیجانی است. برای تهیه راهکار افزایش هوش هیجانی با مشاورین مرکز تماس بگیرید و عملکرد خود را بشکل چشم گیری افزایش دهید.

به امید موفقیت شما

دکتر علیرضا تفرشی «پژوهشگر و مشاور در حوزه مهارت های نرم مدرس و مشاور در بیش از یکصد سازمان و شرکت در کشور»